فعالیت
در یک روز بارانی با استفاده از یک ظرف و خطکش میزان بارندگی را در محل زندگی خود اندازهگیری کنید. اگر این آزمایش را با چند ظرف مختلف انجام دهید، چه نتیجهای میگیرید؟
راهنمایی: در صورت نبود بارندگی از آبپاش استفاده کنید. توجه کنید که آبپاش کل مساحت ظرف را در بر بگیرد.
پاسخ و توضیح فعالیت صفحه 50 علوم هفتم
این فعالیت به شما کمک میکند تا روش صحیح اندازهگیری **ارتفاع بارش (بارندگی)** را در هواشناسی درک کنید و نشان میدهد که این اندازهگیری به **اندازه ظرف** بستگی ندارد. 📏
### روش و اندازهگیری بارندگی
1. **روش اندازهگیری:** یک ظرف با دیواره عمودی (مثل یک لیوان یا قوطی کنسرو) را در فضای باز قرار دهید. پس از پایان بارش، عمق آب جمع شده در ظرف را با خطکش، معمولاً برحسب **میلیمتر** اندازهگیری کنید.
2. **معنی واحد:** بارندگی $\text{1}$ میلیمتر به این معنی است که اگر آب باران روی سطحی جمع شود و تبخیر نشود، $\text{1}$ میلیمتر ارتفاع خواهد داشت.
### نتیجهگیری از استفاده از چند ظرف مختلف
اگر این آزمایش را با چند ظرف انجام دهید که **قطر یا اندازه دهانه آنها فرق دارد** (مثلاً یک لیوان باریک و یک سینی بزرگ)، نتایج شما باید یکسان باشد.
* **مشاهده:** در هر ظرفی که استفاده کنید، **ارتفاع آب جمع شده (عمق)** باید **یکسان** باشد.
* **دلیل:** بارندگی یک پدیده **همگن** است؛ یعنی میزان بارشی که از آسمان میآید، در یک منطقه کوچک برای همه نقاط یکسان است. اگرچه ظرف بزرگتر آب **بیشتری** (حجم بیشتر) جمعآوری میکند، اما چون **سطح دهانه** آن بزرگتر است، نسبت **حجم به مساحت** آن ثابت است. 💧
$$\text{ارتفاع بارش} = \frac{\text{حجم آب جمع شده}}{\text{مساحت دهانه ظرف}}$$
**نتیجه:** میزان بارندگی را همیشه برحسب **ارتفاع** (میلیمتر) بیان میکنیم، زیرا این مقدار یک خاصیت ثابت برای منطقه است و به اندازه ظرف اندازهگیری کننده بستگی ندارد. (همانند اندازهگیری دما که به اندازه دماسنج بستگی ندارد.)